6 journalistieke hoogtepunten van 2018
1. Volkskrant: de val van Halbe Zijlstra
VVD-kopstukHalbe Zijlstra vertelt in de verkiezingscampagne dat hij in de datsja van Vladimir Poetin is geweest en de Russische leider agressieve taal hoorde praten over Ruslands buurlanden. Als hij aantreedt als minister van Buitenlandse Zaken dient het verhaal als bewijs dat hij best buitenlandervaring heeft. Verslaggever Natalie Righton zoekt maanden door naar de ware toedracht, tot Zijlstra zich gedwongen ziet aan haar toe te geven dat hij nooit in de datsja is geweest. Een dag later treedt hij af en verlaat hij de politiek. Righton is genomineerd als Journalist van het Jaar.
“Soms zegt je journalistieke instinct dat er iets niet klopt. Poetin ontvangt wel eens Nederlanders, maar Zijlstra was destijds een kleine ondernemer. Daarom groef ik door, ook al bleven zijn woordvoerders mij met een kluitje in het riet sturen.”
Natalie Righton, journaliste de Volkskrant
2. Berlingske onthult witwasoperatie Danske Bank
Drie onderzoeksjournalisten van Berlingske beten zich twee jaar lang vast in een van ’s wereld grootste witwasschandalen. Tussen 2007 en 2015 vonden via de Estse tak van Danske Bank voor miljarden euro’s aan verdachte transacties plaats. Het zou onder meer gaan om crimineel geld uit Rusland. Het topmanagement werd intern op de hoogte gebracht, maar reageerde nauwelijks. Toen het verhaal bekendgeraakte, halveerde de marktwaarde van Danske Bank. De CEO en de voorzitter van de bank zagen geen andere optie dan opstappen. De drie journalisten ontvingen verschillende prijzen voor hun werk, waaronder de Cavling Award: de meest prestigieuze Deense journalistieke prijs.
“Misdaadgeld, een vermoorde Russische bankier en omgekochte politici. We hadden in onze wildste dromen niet kunnen bedenken hoe groot dit verhaal zou worden, toen we besloten om de banktransacties van de Baltische tak van Denemarkens grootste bank te onderzoeken.”
Michael Lund, Simon Bendsten en Eva Jung, journalisten Berlingske
3. De scheidsrechtertapes: Het Laatste Nieuws brengt meest besproken voetbalverhaal van 2018
Honderden telefoontjes tussen spelersmakelaar Dejan Veljkovic en topscheidsrechters Sébastien Delferière en Bart Vertenten zorgden voor het meest besproken voetbalverhaal van 2018. Speurders luisterden maandenlang de telefoon van de Servische spelersmakelaar af. Volgens het gerecht beloont de makelaar de scheidsrechters met cadeaus voor ‘vriendendiensten’. Omkoping en matchfixing. Vertenten en Delferière werden in verdenking gesteld van lidmaatschap van een criminele organisatie en van corruptie. Dat was hét voetbalverhaal van 2018.
“Trainers, scheidsrechters en makelaars die opgepakt worden. Dat had ik in mijn carrière nog niet meegemaakt. Wat er tussen de toprefs en de makelaars beklonken werd, heeft mij en heel het land compleet verrast. Aan de hand van de geluidsopnames lichtten we in verschillende artikels telkens een tipje van de sluier op.”
Bjorn Maeckelbergh, journalist Het Laatste Nieuws
4. Unilever-top onthult druk op kabinet in ADR Nieuwsmedia
Unilever-topman Paul Polman onthulde in een exclusief interview met ADR Nieuwsmedia dat het afschaffen van de dividendbelasting een keiharde eis was om het Unilever-hoofdkantoor te verhuizen van Londen naar Rotterdam. Zowel de verhuizing als de afschaffing van de belasting ging niet door, maar de schade voor het kabinet van Mark Rutte was niet te overzien. Het nieuwsbericht bereikte via de sites en de apps van AD en de regionale titels bijna 4 miljoen lezers. En in print nog veel meer.
“Het was voor het eerst dat Paul Polman zijn kijk gaf op het dividend-debacle. Blijkbaar zat zijn frustratie over de mislukte verhuizingoperatie van Unilever nog diep. Het leverde een bijzonder inkijkje op in het hoofd van een topman die jarenlang was bewierookt.”
Annemieke van Dongen, journaliste ADR Nieuwsmedia
5. VTM NIEUWS in Noord-Korea: wat de Noord-Koreanen zelf niet (mogen) weten
Twee jaar duurt het voor VTM NIEUWS-journalist Robin Ramaekers aan een persvisum geraakt voor het meest gesloten land ter wereld: Noord-Korea. Toeval of niet, het tijdstip waarop Ramaekers uiteindelijk naar Pyongyang mag, kan niet beter vallen. April 2018 blijkt het kantelmoment waarop Kim Jong-un achter de schermen beslist om aartsvijand Amerika de hand te reiken. De Noord-Koreanen weten zelf, zo blijkt al snel, van niets. Ramaekers brengt een week lang voor VTM NIEUWS én Het Laatste Nieuws verslag uit vanuit een land dat op een breekpunt in de wereldgeschiedenis staat, zónder dat de Grote Leider zijn volk daarover inlicht.
“Dit is hoe ik aan journalistiek wil doen: verslaggeving tegen de stroom in, met sterke verhalen uit de andere kant van de wereld die ook een impact hebben in Vlaanderen.”
Robin Ramaekers, buitenlandcorrespondent VTM NIEUWS
6. De Morgen brengt lonen van ziekenhuisartsen in kaart
In Dossier Dokterslonen ontwarde De Morgen eind 2018 het kluwen van de ziekenhuisfinanciering. Dat was nodig, want het inkomen van dokters-specialisten was een van de best bewaarde geheimen van België. De journalisten van De Morgen brachten die lonen, en de grote verschillen daarin tussen disciplines en ziekenhuizen, loepzuiver in beeld. Ze gingen daarbij niet over één nacht ijs. Een staaltje onderzoeksjournalistiek dat heel wat doorzettingsvermogen vergde en soms ook wat getouwtrek.
“Dit dossier kende een zeer lange en moeizame aanloop. Officiële instanties waren erg terughoudend of wilden helemaal niet meewerken. Maar we hebben volhard. In drie maanden tijd zijn we tot de kern van de zaak doorgedrongen.”